Beste leider… Waarde(n)loos!

Beste leiders, hoe staat het met jullie corporate values? Zijn ze nog up-to-date of zijn ze aan vernieuwing toe?

Ik heb de afgelopen jaren met verbazing gezien hoe in steeds meer bestuurskamers serieuze debatten worden gevoerd over wat de juiste waarden voor de organisatie zijn. Nou ja serieus, surrealistisch is wellicht een betere omschrijving. Of geloof je echt dat je waarden moet ‘selecteren en vaststellen’ (op basis van jullie strategie), om ze vervolgens ‘uit te rollen’ via posters, workshops en toolkits? Waarom laten bestuurders zich dan toch massaal overhalen om kostbare tijd te stoppen in dit soort onzinnige oefeningen?

Begrijp me goed, de waarden van een organisatie spelen een hele grote rol. Het zijn letterlijk de zaken die mensen waardevol en belangrijk vinden en die zij als collectief min of meer opleggen aan het individu. Als je nieuw bent in een organisatie voel je ogenblikkelijk die invloed, vooral wanneer je iets doet dat in strijd is met de heersende waarden. Collectieve waarden bepalen daarmee in belangrijke mate het gedrag van medewerkers en managers. Alle reden dus om je er druk over te maken. Alleen alsjeblieft niet door zo’n campagne waarin de Officiële Waarden worden afgekondigd (meestal een goede beschrijving van wat de organisatie niet is). Over waarden moet je niet te veel praten, waarden moet je gewoon doen. En dat is meteen het goede nieuws: jij als leider hebt een hele grote invloed op de echte waarden en normen in jouw organisatie. Je bepaalt in hoge mate of de klant echt centraal staat. Of integriteit en respect oprechte waarden zijn, of slechts woorden waaraan mensen lippendienst bewijzen. Dat bepaal je door wat je zegt maar vooral door wat je doet, door de beslissingen die je neemt, door je acties.

Ik ken veel organisaties waar veel gesproken wordt over de noodzaak van een krachtiger prestatiecultuur. Zo’n cultuur kenmerkt zich door waarden als ambitie, prestatie, competitie, groei en verbetering, accountability, eerlijke feedback, onderscheid maken. In veel Nederlandse organisaties zijn andere waarden echter veel belangrijker: collegialiteit, vrijheid, gelijkheid, harmonie, gezelligheid, stabiliteit, zekerheid. Herkenbaar? Stel jezelf dan eens de volgende vragen: Spreek ik mijn direct reports altijd consequent aan op afspraken en prestaties? Geven we elkaar in het MT eerlijke feedback of laten we elkaar met rust zolang het ons eigen terrein niet raakt? Zijn er afdelingen of topmensen die al jaren (en voor iedereen zichtbaar) minder goed presteren? Voel ik bij het bekendmaken van de resultaten altijd de behoefte om er een positieve draai aan te geven? Maak ik voldoende onderscheid in beoordeling en beloning van mijn direct reports?

Je begrijpt het al, het gedrag van jou en je collega’s in de top heeft meer invloed op de heersende waarden dan alle woorden in het corporate values boekje.

---

Beste leider…
Onder deze titel brengen we een serie van 10 klassieke blogs over leiderschapscommunicatie en change opnieuw uit. Michiel van Delden schreef ze in de afgelopen jaren, waarbij hij de belangrijkste lessen uit deze vakgebieden vertaalde naar de wereld van managers.